آشنایی با انواع رزین سختی گیر آب

اگرچه انواع دستگاه تصفیه آب  شامل دستگاه تصفیه آب صنعتی، دریایی، دارویی، خانگی و.... وجود دارند که برای تصفیه آب در بخش های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند، اما در برخی مناطق میزان سختی آب و رسوبات موجود در آن بسیار بالا است و نیاز است که از انواع دستگاه سختی گیر آب برای کاهش میزان سختی آب استفاده شود. یکی از انواع سختی گیرها که کاربردهای گستررده و کارایی خوبی دارد، انواع سختی گیر رزینی است. در این قبیل دستگاه ها رزین، ماده اصلی دستگاه بود و رسوب آب از طریق رزین گرفته می شود. در این پست قصد داریم تا با انواع رزین مورد استفاده در دستگاه های سختی گیر آب آشنا شویم.

رزین سختی گیر آب چیست؟

رزین سختی‌گیر که با نام لاتین Softener Resin شناخته می‌شود دانه‌ای شیمیایی یا پلاستیکی است. این دانه‌ها دارای بار مثبت و منفی هستند و یون‌های موجود در آب را به خود جذاب می‌کنند. از قبل این دانه‌ها را با یون‌های سدیم با بار مثبت می‌پوشانند. سپس رزین سختی‌گیر را به عنوان نرم کننده در فرآیند تصفیه آب به کار می‌برند. دلیل این کار مثبت بودن بار یون‌های کلسیم و منیزیوم موجود در آب می‌باشد. این ماده نرم کننده آب دارای انواع مختلفی است که در ادامه این مطلب معرفی خواهیم کرد.

انواع رزین سختی گیر آب کدام‌اند؟

گفتیم که رزین‌های سختی‌گیر آب برای پیشگیری از تشکیل رسوبات معدنی مورد استفاده قرار می‌گیرند. انواع مختلفی از این ماده وجود دارد که در فرآیند نرم‌کنندگی آب مورد استفاده قرار می‌گیرند.

رزین کاتیونی

روی بسته‌بندی این نوع از رزین‌ها اغلب علامت RH دیده می‌شود. در این نماد حرف R نشان دهنده بنیان رزین و حرف H نماد کاتیون بودن آن است. از این نوع رزین برای حذف یون‌های مثبت در آب بیشتر استفاده می‌شود. دو نوع مختلف از این رزین‌ها برای سختی‌گیری از آب وجود دارد که عبارتند از:

• رزین کاتیون اسید قوی: از این نوع رزین به دلیل کارایی و عملکرد مناسبی که دارد بیشتر استفاده می‌شود. این رزین علاوه بر حذف یون‌های مثبت کلسیوم و منیزیوم برای حذف باریم و رادیوم از آب آشامیدنی نیز کاربرد دارد.
• رزین کاتیونی اسید ضعیف: بیشترین کاربرد این نوع رزین سختی‌گیر برای املاح‌زدایی و قلع‌زدایی است. این نوع رزین برای جریان‌های حاوی اکسیدان‌ها نظیر پراکسید هیدروژن و کلر بسیار کارآمد است. زیرا دوام مکانیکی و مقاومت بالایی در برابر اکسیداسیون از خود نشان می‌دهد.

رزین سختی‌گیر آنیونی

این نوع رزین همانطور که از نامش پیداست برای جذب آنیون‌هایی مانند اسید سولفوریک و نیتریک کاربرد دارد. انواع این رزین سختی‌گیر آب شامل موارد زیر می‌باشد:

• رزین آنیون پایه قوی: از کاربردهای این نوع رزین، دکالیزه کردن و املاح‌زدایی است. همچنین به کمک رزین آنیون پایه قوی همه کربن آلی (TOC) از آب حذف می‌شود. این نوع رزین‌ها برای حذف اسیدهای قوی و ضعیف موجود در آب به اندازه کافی موثر هستند.
• رزین آنیونی پایه ضعیف: بیشترین کاربرد این نوع رزین سختی‌گیر برای حذف مواد معدنی آب است.

رزین سختی گیر بستر مخلوط

از این نوع رزین سختی‌گیر بیشتر در سیستم‌های صنعتی تصفیه آب استفاده می‌شود. در فرآیند تصفیه آب بعد از سیستم اسمز معکوس، این رزین سختی‌گیر برای نرم کردن آب کاربرد دارد. از موارد مصرف این نوع رزین سختی‌گیر می‌توان به:

• تولید آب با درجه خلوص بالا
• دیمینرالیزه کردن آب
• پودر آب و آب تغذیه بویلر
• تمیز کردن میکروالکترونیک
• داروسازی

اشاره نمود.

اهمیت و کاربرد رزین سختی گیر آب

رزین‌های سختی گیر با تعویض یونی در بهبود کیفیت آب در فرآیند تصفیه نقش مهمی ایفا می‌کنند. زیرا سختی آب با جلوگیری از تشکیل رسوبات مواد معدنی کاهش چشمگیری می‌یابد. در این بخش به اهمیت و کاربردهایی که این مواد سختی‌گیر در صنعت تصفیه آب دارند اشاره می‌کنیم.

کاهش میزان سختی آب

اولین و مهم‌ترین کاربرد رزین‌های سختی گیر، کم کردن میزان سختی آب در پروسه تصفیه است. کم شدن سختی آب به معنای کاهش مقدار رسوباتی است که تشکیل می‌شود.

افزایش طول عمر دستگاه‌ها و تجهیزات تصفیه آب

رسوبات ناشی از سختی آب در تجهیزات تصفیه آب ته‌نشین می‌شوند. این رسوبات می‌توانند به لوله‌ها، دستگاه‌های گرمایشی و سایر تجهیزات آسیب بزنند. از این رو استفاده از رزین سختی‌گیر به افزایش طول عمر تجهیزات تصفیه آب کمک می‌کند.

افزایش کارایی و راندمان صنایع

استفاده از آب با کیفیت در صنایع مختلف نظیر:

• صنایع پتروشیمی
• صنایع غذایی
• صنایع تولیدی

موجب کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری می‌گردد.

انتخاب رزین سختی‌گیر آب

برای انتخاب بین انواع مختلف رزین سختی گیر باید فاکتورهای متعددی را در نظر گرفت. اولین فاکتور و پارامتر مهم، ترکیبات موجود در آب است. در واقع یون‌ها و ترکیبات شیمیایی موجود در آب نقش مهمی در انتخاب رزین مناسب دارند. میزان سختی آب نیز از عوامل مهم در تعیین نوع رزین سختی‌گیر است. برای آب‌هایی که سختی بالایی دارند استفاده از رزین‌های کاتیونی پیشنهاد می‌شود. گاهی نیز در سیستم تصفیه آب نیاز به تصفیه کامل وجود دارد. در این شرایط اغلب از رزین‌های مختلط استفاده می‌شود. هزینه و نگهداری نیز از دیگر عوامل و فاکتورهای مهم انتخاب رزین‌های سختی گیر در سیستم‌های تصفیه آب می‌باشد. برای مقرون به صرفه بودن اغلب از رزین‌هایی که راحت‌تر بازیابی می‌شوند کمک می‌گیرند.